Auditoria van Hadrianus

Gestempelde bakstenen dateren dit bouwwerk tussen 123 en 125 na Christus. Het werd van het Forum van Trajanus gescheiden door een gebogen weg. De twee verdiepingen staken uit boven het niveau van de oude Via Flaminia, waarvan het tracé nu wordt bepaald door de Via del Corso, herkenbaar in het huidige Piazza Venezia op een diepte van ongeveer twee meter. De begane grond, die slechts gedeeltelijk bewaard is gebleven, bestond uit drie grote kamers met veelkleurige marmeren vloeren en wanddecoraties.

De trappen, die tegenover elkaar aan weerszijden van een centrale gang lagen, waren radiaal gerangschikt langs de gebogen straat. Deze centrale gang zou het platform zijn geweest waar een spreker zich tot een publiek kon richten dat op subsellia (banken) op de trappen zat, vanwaar hij zijn toespraak kon houden en reacties van het publiek kon ontvangen. Recente opgravingen hebben twee van deze zalen en een deel van de derde aan het licht gebracht, die in het begin van deze eeuw werden ontdekt tijdens de bouw van het Palazzo delle Assicurazioni Generali.

De auditoria werden in de 4e eeuw ludus ingenuarium artium genoemd, wat plaatsen voor de beoefening van de vrije kunsten betekent, en bevonden zich ten noorden van een 2e-eeuwse wooninsula en ten westen van een commerciële blok aan de Via Flaminia-zijde. Dat het complex tot in de late oudheid in gebruik bleef, blijkt uit twee hier gevonden sokkels voor standbeelden, met inscripties die verwijzen naar de senator Fabius Felix Passifilus Paulinus, die volgens epigrafische bronnen in de late 5e en vroege 6e eeuw prefect van de stad was, en wiens naam is gegraveerd op een van de zitplaatsen in het Colosseum die voor senatoren waren gereserveerd.

Het complex bleef bestaan tot de 6e eeuw. In die tijd huisvestten deze kamers - zonder hun marmeren gevels - een metaalbewerkingsatelier voor koperlegeringen. Bewijs hiervan werd gevonden in de vorm van smeltslakken en ingots, samen met een kuil voor kleine ovens die in de vloer en trappen waren uitgehouwen. Dit atelier werd verwoest - waarschijnlijk aan het einde van de 7e of het begin van de 8e eeuw - en er werden verschillende begrafenissen gehouden in en rond de grote centrale hal. Vanaf 847 werd de site enige tijd verlaten vanwege een hevige aardbeving die ervoor zorgde dat de bovenverdieping en de gewelfde plafonds van de zalen instortten; het grootste deel van het ingestorte gewelf is duidelijk zichtbaar op de vloer van de noordelijke zaal.

De locatie werd tussen de 12e en 13e eeuw opnieuw in gebruik genomen, toen er een kalkfabriek werd gebouwd bovenop de ruïnes van de centrale hal. Rond 1564 stichtte de broederschap van het Ospedale dei Fornari (Bakkerijziekenhuis) deze instelling op deze locatie, terwijl ze er ook in slaagde de aangrenzende kerk van Santa Maria di Loreto te bouwen. Een ongelooflijk voorbeeld van een stadsplan uit 1730 is bewaard gebleven in "Veduta di Roma innevata" (Uitzicht op Rome in de sneeuw), een schilderij van Giovanni Paolo Panini, afkomstig uit Piacenza, dat het dagelijks leven in de nu niet meer bestaande wijk Alessandrino weergeeft.

Het ziekenhuis bood onderdak en verzorging aan de arme en zieke bakkers van Rome totdat het in 1871 werd gesloopt. Tussen 1885 en 1911 vond er een grootschalige sloop plaats in dit gebied om plaats te maken voor het monument voor Vittorio Emanuele II. In 1933 werden er tuinen en bloembedden aangelegd, die tot 2011 bleven bestaan.

Geschiedenis

Het werd in 135 n.Chr. gebouwd door Hadrianus om schrijvers, retorici, filosofen en hun bijbehorende zalen voor poëziewedstrijden te huisvesten. De twee lange zijden van de drie rechthoekige kamers hebben trappen, waarschijnlijk voor zitplaatsen, en worden begrensd door balustrades die een centraal gedeelte omringen dat niet is afgesloten en is geplaveid met grote platen grijs graniet omlijst door antiek geel marmer. Dit type vloer met hetzelfde type marmer is ook te vinden in de bibliotheken van het Forum van Trajanus.

De kamers werden gescheiden door open gangen en overdekt door tongewelven ondersteund door zes bakstenen ribben, met een gewelfde bovenverdieping en een terras erboven. Het bleef in gebruik tot de 5e eeuw, toen twee beelden in de portiek werden geplaatst door de praefectus urbi, Fabio Felice Passifilo Paulino. Nadat het was verlaten, verschenen er verschillende ovens voor metaalbewerking, waarschijnlijk voor de Byzantijnse munt, die bronzen munten bleef slaan. Rond het midden van de 9e eeuw na Christus stortte ten minste één van de gewelven van de ruimte in, mogelijk als gevolg van een aardbeving die in 849 werd geregistreerd. De locatie werd ook gebruikt als necropolis.

In de 16e eeuw werd hier een ziekenhuis gebouwd. De bakstenen die in de muren zijn gebruikt, dragen de markeringen van de jaren 123 en 125, waardoor het gebouw kan worden gedateerd in de periode van Hadrianus. Het ontwerp van de trappen die naar deze rechthoekige zaal leiden, maakt het ook mogelijk om dit gebouw te identificeren als het Athenaeum van Hadrianus, aangezien het qua indeling vergelijkbaar is met het Athenaeum dat Hadrianus zelf bouwde in de buurt van zijn bibliotheek in Athene. Het Athenaeum maakte deel uit van een groot stedenbouwkundig plan dat de bibliotheken in het Forum van Trajanus met andere gebouwen verbond. Dit plan was bedoeld om het culturele leven van de stad te verrijken.

Ontdekking

In 2008, tijdens de werkzaamheden voor de uitbreiding van metrolijn C, werden op het Piazza Madonna di Loreto overblijfselen van bakstenen constructies gevonden. Deze hebben, samen met andere overblijfselen die aan het begin van de vorige eeuw onder het gebouw van Assicurazioni Generali werden gevonden, het mogelijk gemaakt om een complex te reconstrueren dat uit maar liefst drie rechthoekige kamers bestaat.

Het toekomstige metrostation Venezia zal opgaan in de oude site en zal vanuit het atrium zichtbaar zijn door een speciale glazen overkapping.